Ο άνθρωπος εξελίχθηκε τα τελευταία 300.000 χρόνια στο οικοσύστημα της γης επειδή αυτό του παρείχε τα 4 ζωτικά στοιχεία της ζωής: οξυγόνο, νερό, τροφή και προστασία.

Όλοι αντιλαμβανόμαστε τη σημασία του οξυγόνου, του νερού και της τροφής αλλά δεν είναι εύκολα αντιληπτή η σημασία της προστασίας. Το οικοσύστημα της γης μας παρέχει δύο ειδών προστασίες: φυσική προστασία και προστασία της υγείας.

Όσον αφορά στη φυσική προστασία, ας σκεφτούμε για λίγο αν θα ήταν δυνατόν να υπάρχει ζωή για τον άνθρωπο εάν ο πλανήτης είχε μία επίπεδη επιφάνεια χωρίς βουνά, σπηλιές, δένδρα, κ.λπ. τα οποία να του παρέχουν προστασία από τα καιρικά φαινόμενα ή τα άγρια ζώα, ή τα υλικά για να κατασκευάσει χώρους για να προστατευθεί.  

Όσον αφορά στην προστασία της υγείας ας σκεφτούμε την εξέλιξη του προσδόκιμου ζωής. Το προσδόκιμο ζωής του παλαιολιθικού ανθρώπου ήταν 35 χρόνια. Το προσδόκιμο ζωής στις αρχές του 19ου αιώνα, τότε που θεμελιώθηκε η επιστήμη της φαρμακολογίας, ήταν 65 χρόνια. Η αύξηση αυτή των 30 ετών οφείλεται κυρίως στα βότανα.

Με τα βότανα ο άνθρωπος μπόρεσε να θεραπεύσει απλές ασθένειες από τις οποίες έχανε τη ζωή του, όπως π.χ. καθημερινές μολύνσεις ή απλές ιώσεις, καθώς επίσης και να τα χρησιμοποιήσει προληπτικά έτσι ώστε να αποφύγει ασθένειες.

Από τις αρχές του 19ου αιώνα έως σήμερα η φαρμακολογία και η ιατρική αύξησαν το προσδόκιμο ζωής. Τα τελευταία χρόνια όμως έχουν συμβεί τα εξής αρνητικά για την υγεία μας:
• το οικοσύστημά μας έχει χειροτερεύσει λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της ρύπανσης των υδάτων και του εδάφους και σε πολλές περιπτώσεις είναι υπεύθυνο για την πρόκληση ασθενειών,
• ο τρόπος ζωής μας επιβαρύνει την υγεία μας (πολλές ώρες εργασίας, άγχος, μη επαρκής ύπνος, τρόφιμα με επικίνδυνα πρόσθετα, κάπνισμα, κ.ά.).

Η αντιμετώπιση αυτών των αρνητικών παραγόντων για την υγεία μας δεν μπορεί να γίνει με φάρμακα. Ο λόγος είναι ότι το κάθε φάρμακο έχει μία πολύ εξειδικευμένη δράση σε ένα όργανο ή ένα σύστημα ή μία λειτουργία του οργανισμού μας. Δεν υπάρχουν φάρμακα που να αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της ρύπανσης του περιβάλλοντος ή της επιβάρυνσης της υγείας μας από τον τρόπο ζωής μας.

Η αντιμετώπιση αυτών των αρνητικών παραγόντων για την υγεία μας μπορεί να γίνει μόνο με την εξαφάνισή τους δηλαδή με «επιστροφή στη φύση». Επειδή όμως είναι πρακτικά αδύνατο να φύγουμε από τις πόλεις και να ζήσουμε σε ένα καθαρό φυσικό περιβάλλον, η δεύτερη καλύτερη επιλογή μας είναι να «φέρουμε τη φύση στη ζωή μας» δηλαδή να φέρουμε συστατικά της φύσης στην καθημερινότητά μας.

Τα βότανα είναι αυτά τα συστατικά της φύσης που μπορεί να μας παρέχουν πρόληψη, επαναφορά ή βελτίωση των λειτουργιών του οργανισμού μας και συμπτωματική ή αιτιολογική θεραπεία σε ήπιες εκτροπές της υγείας μας.

Τα τελευταία χρόνια η χρήση των βοτάνων αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο. Σε αυτό συνετέλεσε και η επιστημονική τεκμηρίωση των ευεργετικών δράσεων τους. Σήμερα διεξάγεται εκτεταμένη επιστημονική έρευνα όχι μόνο για να επιβεβαιωθεί και επιστημονικά η αποτελεσματικότητά τους, αλλά περισσότερο για να εντοπισθούν τα ακριβή συστατικά κάθε βοτάνου που είναι υπεύθυνα για τις προληπτικές ή θεραπευτικές τους ιδιότητες, έτσι ώστε να λαμβάνουμε το κάθε βότανο με τον αποδοτικότερο τρόπο, να βρεθούν οι ελάχιστες δοσολογίες και να εντοπισθούν τυχόν αλληλεπιδράσεις με άλλα βότανα ή φάρμακα.

Θ. Κυρλής